Εξετάσεις πρώτου Τριμήνου
ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
Η εγκυμοσύνη υπολογίζεται από την πρώτη μέρα της τελευταίας περιόδου (ΤΕΡ) και διαρκεί σαράντα εβδομάδες. Χωρίζεται σε τρία άνισα τρίμηνα. Το πρώτο τρίμηνο διαρκεί έως την δωδέκατη εβδομάδα. Το δεύτερο τρίμηνο διαρκεί από την δωδέκατη εβδομάδα έως την εικοστή τέταρτη. Το τρίτο τρίμηνο που είναι και το μεγαλύτερο σε διάρκεια ξεκινά από την εικοστή τέταρτη εβδομάδα και διαρκεί έως τον τοκετό. Η πρώτη επίσκεψη γίνεται την πέμπτη με έκτη εβδομάδα, δηλαδή όταν έχουμε 5-15 ημέρες καθυστέρηση της περιόδου.
Ιστορικό
Στην πρώτη επίσκεψη θα γίνει ένα πλήρες και λεπτομερές ιστορικό. Θα ερωτηθείτε για κληρονομικές ασθένειες που μπορεί να υπάρχουν σε εσάς ή στον σύντροφο σας καθώς και τις οικογένειές σας. Για ασθένειες που έχετε περάσει στο παρελθόν ή πάσχετε, καθώς και φαρμακευτικές αγωγές που δινόταν πριν την εγκυμοσύνη. Θα ερωτηθείτε για την περίοδο, τη διάρκεια, τα προβλήματά της , την πρώτη επαφή, τους συντρόφους, την συχνότητα των επαφών και για τυχόν σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που πιθανόν έχετε περάσει στο παρελθόν. Για την αντισύλληψη που λαμβάνατε, για προηγούμενες εγκυμοσύνες ή διακοπές αυτών. Τέλος γυναικολογικές επεμβάσεις καθώς επίσης και άλλες χειρουργικές επεμβάσεις. Σε περίπτωση που δεν είναι η πρώτη εγκυμοσύνη θα ερωτηθείτε για την διάρκεια της προηγούμενης εγκυμοσύνης ή των προηγούμενων, καθώς επίσης για την έκβαση και το βάρος των προηγούμενων παιδιών.
Φυσική Εξέταση
Σε κάθε επίσκεψη εξετάζονται τα άκρα για κιρσούς και πρηξίματα. Μια ελαφρά διόγκωση όσο προχωράει η εγκυμοσύνη είναι φυσιολογική λόγω της κατακράτησης των υγρών, αλλά το υπερβολικό πρήξιμο είναι ένδειξη προεκλαμψίας στο τρίτο συνήθως τρίμηνο. Θα γίνεται ψηλάφηση των μαστών για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν όγκοι. Θα μετρηθεί το βάρος και η πίεση.
Γυναικολογική Εξέταση
Κατά την γυναικολογική εξέταση θα γίνει επισκόπηση του κόλπου για να διαπιστωθούν τυχόν ανατομικές ανωμαλίες του κόλπου ή του τραχήλου. Η εξέταση γίνεται πάντα με την δέουσα προσοχή λόγω της εγκυμοσύνης. Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει τεστ ΠΑΠ για περισσότερο από 6 μήνες θα γίνει το τεστ. Το τεστ ΠΑΠ είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για να ξέρουμε την κατάσταση του τραχήλου της μήτρας στην αρχή της εγκυμοσύνης, αφού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η μεγάλη αύξηση των ορμονών μπορεί να διαφοροποιήσει την κατάσταση του τραχήλου γρηγορότερα από το συνηθισμένο.
Μέτρηση βάρους
Στη πρώτη επίσκεψη θα καταγραφεί το βάρος της εγκύου, η οποία θα ζυγίζεται σε κάθε επίσκεψη για να ελεγχθεί αν συμβαδίζει με την εβδομάδα εγκυμοσύνης που διανύει. Η συνολική αύξηση βάρους πρέπει να είναι 9-12 Kg. σε όλη την εγκυμοσύνη. Μια μικρή απώλεια βάρους κατά το πρώτο τρίμηνο είναι φυσιολογική, λόγω της πρωινής αδιαθεσίας και των εμετών (υπερέμεση κύησης). Μια όμως αύξηση μεγαλύτερη από το φυσιολογικό θα πρέπει να μας επιστήσει την προσοχή σε ότι αφορά τη διατροφή. Μια απότομη αύξηση μπορεί να είναι ένδειξη προεκλαμψίας.

Η μεγάλη αύξηση βάρους κατά την εγκυμοσύνη δημιουργεί έμβρυα μεγαλύτερα από το σωματότυπο της γυναίκας και δυσαναλογία κατά τον τοκετό. Η δυσαναλογία (μεγάλο έμβρυο σε σχέση με την λεκάνη της εγκύου) οδηγεί σε καισαρική τομή.
Η μεγάλη αύξηση βάρους ενοχοποιείται και για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη στην εγκυμοσύνη. Κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη.
Καλλιέργεια Κολπικού Υγρού
Στις πρώτες εβδομάδες της κύησης γίνεται πάντα μια καλλιέργεια κολπικού υγρού για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποια μόλυνση που θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Γίνεται καλλιέργεια για κοινά μικρόβια, όπως στρεπτόκοκκος Β, gardenla vaginalis κ.α., σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, βλεννόρροια, τριχομονάδες κ.α.. καθώς επίσης για χλαμύδια, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα. Τα μικρόβια μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη όπως ρήξη υμένων, πρόωρο τοκετό και μόλυνση εμβρύου. Σε περίπτωση μόλυνσης δίνεται η ανάλογη θεραπεία και επαναλαμβάνεται η καλλιέργεια μετά το τέλος της. Η καλλιέργεια κολπικού υγρού επαναλαμβάνεται κατά τον όγδοο μήνα για να διερευνήσουμε τυχόν μικρόβια που θα μπορούσαν να μολύνουν το έμβρυο κατά τον τοκετό.
Υπερηχογράφημα
Το πρώτο υπερηχογράφημα γίνεται στην πρώτη επίσκεψη. Θα διαπιστωθεί η θέση της εγκυμοσύνης (ενδομήτρια ή εξωμήτρια) καθώς και ο αριθμός των εμβρύων (ένα ή περισσότερα). Επίσης μετά τις 6 εβδομάδες μπορούμε στο διακολπικό υπερηχογράφημα να δούμε την καρδιά του εμβρύου που πάλλεται. Θα μετρήσουμε το έμβρυο έτσι ώστε να καθορίσουμε την υπερηχογραφική ηλικία του και να καθορίσουμε την πιθανή ημερομηνία τοκετού.
Αιματολογικές εξετάσεις
Στο πρώτο τρίμηνο θα γίνουν μια σειρά από αιματολογικές εξετάσεις που τα αποτελέσματα τους θα δώσουν χρήσιμες πληροφορίες.
Γενική αίματος
Στη γενική αίματος ελέγχουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του αίματος όπως τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης (Hb), τα λευκά αιμοσφαίρια, τον αιματοκρίτη, τα αιμοπετάλια. Η αιμοσφαιρίνη είναι η βασική πρωτεΐνη που περιέχει σίδηρο και μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς και το έμβρυο. Χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης σημαίνουν αναιμία. Θα πρέπει να εμπλουτίσετε το διαιτολόγιο σας με συμπληρώματα σιδήρου και τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και σε περίπτωση αύξησης τους δείχνουν μόλυνση. Τα αιμοπετάλια δείχνουν την ικανότητα του αίματος να πήζει σε περίπτωση αιμορραγίας.
Γενική Ούρων
Στη γενική ούρων διαπιστώνουμε την κατάσταση των νεφρών, όργανα που υπερλειτουργούν κατά την εγκυμοσύνη. Ανεύρεση πολλών πυοσφαιρίων είναι ένδειξη ουρολοίμωξης , που είναι συχνότερη κατά την εγκυμοσύνη λόγω αύξησης των υγρών του κόλπου. Σε αυτή την περίπτωση θα γίνει καλλιέργεια ούρων για να διαπιστωθεί το μικρόβιο και να δοθεί η ανάλογη θεραπεία.
Αν εντοπισθεί σάκχαρο στα ούρα σε δύο συνεχόμενες εξετάσεις αυτό είναι ένδειξη διαβήτη κύησης και θα πρέπει να κάνετε ειδική εξέταση αίματος για να ελεγχθούν οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα.
Υψηλό λεύκωμα στα ούρα είναι ένδειξη προεκλαμψίας ή λοίμωξης του ουροποιητικού.
Η παρουσία κετόνης στα ούρα υποδεικνύει διαταραχές στο μεταβολισμό και αποτελεί ένδειξη διαβήτη. Είναι η αιτία για τους κακοήθεις εμετούς κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σάκχαρο
Το σάκχαρο είναι αρκετά σημαντική εξέταση που μπορεί να διαπιστώσει ακόμα και από την αρχή της εγκυμοσύνης διαβήτης κύησης που είναι συχνότερος σήμερα. Αν διαπιστωθεί αύξηση του σακχάρου στην αρχή της εγκυμοσύνης τότε θα γίνεται συχνή εξέταση.
Ομάδα αίματος και ρέζους
Οι εξετάσεις θα αναδείξουν την ομάδα αίματος και τον παράγοντα ρέζους. Η ομάδα είναι σημαντική σε περίπτωση μετάγγισης. Ο παράγων ρέζους είναι πιο σημαντικός στην εγκυμοσύνη. Είναι πρωτεΐνη που όταν βρίσκεται πάνω στα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουμε ρέζους θετικό, σε περίπτωση απουσίας της έχουμε ρέζους αρνητικό. Σε μια γυναίκα ρέζους αρνητική, αν ο σύντροφος της είναι ρέζους θετικός, ή έχει γεννήσει άλλο παιδί ρέζους θετικό, τότε χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην εγκυμοσύνη. Ελέγχουμε την ευαισθητοποίηση στον παράγοντα Rhesus κάθε μήνα και όταν χρειάζεται κάνουμε μία ένεση.
Σίδηρος και Φερριτίνη
Ο σίδηρος είναι βασικό συστατικό για την δημιουργία της αιμοσφαιρίνης και την μεταφορά του οξυγόνου. Συνήθως, οι γυναίκες με την μηνιαία απώλεια αίματος λόγω περιόδου έχουν έλλειψη σιδήρου. Στη εγκυμοσύνη δίνονται συμπληρώματα σιδήρου λόγω αυξημένης ανάγκης της μητέρας και του εμβρύου.
Η φερριτίνη είναι το μέσο μεταφοράς του σιδήρου στο αίμα.

Ηλεκτροφόρηση Αιμοσφαιρίνης
Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης δείχνει αν είστε φορέας του στίγματος της μεσογειακής αναιμίας ή άλλης αναιμίας. Σε περίπτωση που η εξέταση είναι θετική πρέπει να γίνει έλεγχος του πατέρα για να διαπιστωθεί αν είναι και αυτός φορέας. Αν έχουμε δύο θετικά αποτελέσματα πρέπει να ελέγξουμε το έμβρυο για νόσο μεσογειακής ή άλλης αναιμίας με αμνιοπαρακέντηση.
Τοξόπλασμα
Γίνεται έλεγχος για τοξόπλασμα. Το τοξόπλασμα είναι ένα παράσιτο που ζει στις ακαθαρσίες της γάτας και οτιδήποτε μολύνεται από αυτές. Σε περίπτωση μόλυνσης εκτός εγκυμοσύνης, η γυναίκα δημιουργεί αντισώματα κατά του μικροβίου που συνήθως την προστατεύουν για την υπόλοιπη ζωή της. Αν όμως προσβληθεί στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης που δεν υπάρχουν τα αντισώματα τότε το μικρόβιο προσβάλει το έμβρυο δημιουργώντας αποβολές ή βαριά προβλήματα στο έμβρυο. Σε περίπτωση που η έγκυος δεν έχει έρθει σε επαφή με τοξόπλασμα συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή στην υγιεινή και γίνεται τακτικός έλεγχος των αντισωμάτων.
Ερυθρά
Με την συγκεκριμένη εξέταση διαπιστώνεται αν η έγκυος έχει αντισώματα κατά της ερυθράς. Αν δεν έχει ανοσία τότε πρέπει να αποφεύγει την επαφή με άτομα που έχουν ερυθρά. Αν κολλήσει στο πρώτο τρίμηνο τότε το έμβρυο κινδυνεύει να προσβληθεί από τύφλωση, κώφωση και καρδιακά προβλήματα. Σε περίπτωση μόλυνσης στο πρώτο τρίμηνο συνήθως γίνεται διακοπή την κύησης. Σε γυναίκες εκτός εγκυμοσύνης που προγραμματίζουν εγκυμοσύνη αν δεν υπάρχει ανοσία συνιστάται το εμβόλιο.
Μεγαλοκυτταροϊός ή Κυτταρομεγαλοϊός (CMV)
Είναι ίωση (σαν το κοινό κρυολόγημα) που δεν πρέπει να προσβάλει την έγκυο στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο γιατί δημιουργεί προβλήματα στο έμβρυο.
Ηπατίτιδες
Σε περίπτωση που η έγκυος πάσχει από ηπατίτιδα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα σε οποιαδήποτε επέμβαση στην εγκυμοσύνη για να μην μεταφερθεί ο ιός στο έμβρυο. Πιο σημαντική είναι η περίοδος του τοκετού και της λοχείας ώστε να μην έχουμε μόλυνση του εμβρύου από τον ιό. Στο έμβρυο μετά τον τοκετό γίνεται ανοσοπροφύλαξη και εμβόλιο.
Λιστέρια
Η λιστέρια είναι μικρόβιο που βρίσκεται στις ακαθαρσίες. Πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη υγιεινή και σε περίπτωση μόλυνσης να γίνεται θεραπεία. Προκαλεί πρόωρους τοκετούς και αποβολές.
Σύφιλη
Η σύφιλη σήμερα είναι σπάνιο νόσημα. Σε περίπτωση που μια γυναίκα έχει προσβληθεί από αυτό το μικρόβιο πρέπει να γίνει θεραπεία πριν την εγκυμοσύνη. Κατά την εγκυμοσύνη μεταφέρει το μικρόβιο στο έμβρυο στο οποίο δημιουργούνται βαριές βλάβες.
Καρδιολογική εξέταση
Η καρδιά είναι όργανο πού στην εγκυμοσύνη υπερλειτουργεί, έτσι μια καρδιολογική εξέταση και ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα θεωρούνται απαραίτητα για να αποκλείσουμε τυχόν προβλήματα που μπορούν να προέλθουν από την καρδιά της εγκύου.
ΘΑΝΟΣ ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΗΣ-ΕΙΔΙΚΟΣ ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 63 (2ος όροφος, έναντι δημοτικού σχολείου Αγίου Ιωάννη), ΚΑΒΑΛΑ 65403
ΤΗΛ.: 2510 222900 ΚΙΝΗΤΟ: 6942050002 e-mail:thanosbj@yahoo.co.uk